Bebek ölüm hızı illere göre incelendiğinde, 2018 yılında bebek ölüm hızının en yüksek olduğu il binde 15,3 ile Gaziantep oldu. Bu ili binde 14,9 ile Mardin, binde 14,5 ile Şırnak ve Kilis izledi. Bebek ölüm hızının en düşük olduğu il ise binde 5 ile Dersim oldu. Bu ili binde 5,1 ile Kırklareli ve Çanakkale, binde 6,4 ile Giresun ve Edirne izledi.

Bir ayını tamamlayamadan ölen bebeklerin oranı 2017 yılında yüzde 64,9 iken 2018 yılında yüzde 65,3 oldu. Ölen bebeklerin 2018 yılında yüzde 12,7'sinin ilk gün, yüzde 31,5'inin 1-6 günlükken, yüzde 21,1'inin ise 7-29 günlükken yaşamını yitirdiği görüldü. Ölen bebeklerden 1-4 aylıkken yaşamını yitirenlerin oranı ise yüzde 22,2 oldu Çocuklar, bir ülkenin geleceği ve umudu olmalarının yanı sıra, toplumun en kırılgan grubunu da oluşturmaktadırlar. Bu nedenle en iyi koşullarda dünyaya gelmelerinin sağlanması, büyümeleri ve gelişmeleri için en uygun ortamın hazırlanması, geleceğe dönük fiziksel, ruhsal ve zihinsel onanımlarının en üst düzeyde oluşturulması ülkenin geleceği açısından yaşamsal önem taşımaktadır.

Doğal olarak nüfusumuz hızla artmaktadır. Dolayısıyla bebek ölümlerine karşı tedbirler arttırılmalıdır. Onlar bizim geleceğimiz. Eğer bebeğinizin zamanından önce doğma riski mevcutsa her şeyden önce kadın doğum hekiminiz, doğumu koşulları uygun bir hastanede gerçekleştirmelidir. Ancak acil bir olay oldu ise en kısa zamanda uygun taşıma koşullarının bulunduğu bir taşıma sistemi ile bebeğinizin yeni doğan yoğun bakım ünitesi olan bir merkeze taşınmasını planlanmalıdır. Eğer yoğun bakım ünitesi olan bir hastanede doğum gerçekleştirilmişse zaten bir sorun olmayacak ve ihtiyaç halinde bebeğiniz hemen bu bölüme alınabilecektir. Tabi bu yoğun bakım ihtiyacı her erken doğum olan vaka için gerekli değildir. Genelde prametüre bebekler için ihtiyaç duyuluyor. Prematür demek zamanından önce doğan bebek anlamına geliyor Prematüre bebekler organ ve sistemleri yeteri kadar gelişmeden doğdukları için bir takım sorunlarla karşı karşıya kalıyorlar. Bunların başında solunum sistemleri sorunu geliyor. Prematür doğmayı bir hastalık gibi düşünmemek lazım. Prematüre bebekler de sağlıklı gelişim sağlıklı hayat kapasitesine sahip bebekler. Ancak bu kapasiteyi gerçekleştirmek için uygun desteğe ihtiyaç duyuyorlar. Bunu da sağlayacak olanlar yeni doğan yoğun bakım üniteleridir ve yeni doğan uzmanlarıdır.

Bebek 30 haftadan önce bebek doğduğunda ileri derecede prematür olarak geçiyor. Bunların karşılaştıkları sorunlar çok daha fazla daha ağır oluyorlar. Bu bebeklerin hayata tutuna bilmeleri ancak cihaz destekleriyle uygun bakımla ve çeşitli ilaçlarla mümkün. Kendi başlarına başarma şansları yok.

Prematüre veya çok hasta bebeklerin hastaneye nakli çok özel şartlarda yapılmalı ve en ideali bebeğin doğduğu hastanede yoğun bakım görmesidir. Birinci basamak hizmetlerinden başlayarak ikinci basamağa ve en gelişmiş merkez olan anne ve bebek yoğun bakım hastanesine bebeklerin nakli önemli ve hayat kurtarıcı olmaktadır. Burada sağlık müdürlüğüne özellikle 112 acil servisine çok önemli bir sorumluluk düşmektedir. Yeni doğan yoğun bakım ünitesi ve yeni doğan uzmanı olamayan hastanelere prametüre hasta götürmemelidir. Bu büyük bir ihmal ve vebaldir. Gaziantep valiliği sağlık müdürlüğüne talimat vermeli ve donanımlı merkezler ve yeni doğan uzmanı olmayan yerlere çocuk hasta sevk edilmemelidir. Gaziantep'te gerek kamu gerekse özelde yeni doğan ünitesi olan ve yenidoğan uzmanı olan hastanelerimiz mevcutken maalesef yeni doğan uzmanı olmayan hastanelere sevk yapılmaktadır. Sağlık müdürlüğü yeni doğan ünitesi ve yeni doğan uzmanı olmayan yere sevk yapanlara karşı kanuni işlem başlatmalıdır. Yoğun bakımlara sevkler acilen incelenmelidir. Çünkü bu ihmal bebek ölümlerini daha da arttırmaktadır.

Aynı zamanda hasta çocuklar bu merkezlere nakil edilirken özel donanımlı teknik cihaza sahip ambulansla yapılmalıdır.

Hastanelerin yeni doğan servislerinde yetişmiş elamanların çoğalması ve muhakkak suretle neonatolog bulundurmaları gerekmektedir. Bir diğer öneri ise hastanelerin mevcut doğum hanelerinin güncelleştirilmesine acilen başlatılmalıdır. Doğumhaneler de görev yapan çocuk doktorları üniversitelerimizin bebek yoğun bakım servislerinden rotasyona geçirilmesi alınacak acil tedbirlerdir.

En kısa zamanda buralara Neonatologlar tayin edilmelidir.

Yoğun bakım Ünitelerinin teknik donanıma gereksinimi vardır. Bunlar solunum cihazları, monitörler, kuvözler vs., günümüzün gerçek ihtiyaçlarıdır. Ve sağlık müdürlüğü denetlemelidir. Bebek ölümlerini azaltmak sağlık müdürlüğünün en önemli projesi olmalıdır. Bu konu ihmale gelmez bir sorumluluktur.

(Bu yazı uzman görüşü alınarak hazırlanmıştır)